پاریس در روزهای سیاه جنگ جهانی دومْ هنوز هم مثل همیشه پر زرق و برق و درخشان بود. البته برای همه اینطور نبود اما آنانی که چرخِ صنعت مد را میچرخاندند چندان در سیاهی روزهای جنگ باقی نماندند. آنها رنگهای براق و تازه خودشان را به دنیا میفروختند و با سیاهی روزها وارد معامله میشدند. آنها با لباسها و طراحیهایشان دنیای باشکوهی را میساختند که هنوز ساخته نشده بود. آنها «کیمیاگران» زمانهٔ خودشان بودند که هنوز هم طعم جادوگریهایشان چشیده میشود؛ «کوکو شنل» و «السا اسکیاپارلی» ستارگان آن روزها بودند که مرزهای صنعت مد را جابهجا کردند و هنوز هم میدرخشند.
کتاب آخرین کلکسیون رمانی است خوشخوان از مواجههٔ دو طراح مد که شجاعتْ تنها وجه اشتراکشان بود. کوکو شنل و السا اسکیاپارلی دو زن قدرتمند دنیای مد بودند اما راهشان یکی نبود. یکی از یتیمخانهای و دیگری از رم آمده بود و با هم به دنیای مد رسیده بودند اما با هم سر سازگاری نداشتند.
آنها هر دو درگیر مثلث مد و سیاست و عشق بودند اما در هر چیزی که به این سه ضلع زندگی مربوط میشد، مقابل هم قرار میگرفتند. مثلاً طرحهای شنل کلاسیک و کاربردی بود اما اسکیاپارلی آنها را مسخره میکرد و خودش طرحهایی سوررئال و کاملاً جدید به پاریسیها نشان میداد:
«..به اسکایپ بگو کلکسیون بعدی من باعث میشه همه اون رو فراموش کنن. اون هم ممکنه به رم برگرده.»
گفتم: «اینجا توی پاریس برای هر دو شما کار هست.»
«نه، نیست. من بهترینم و بهترین باقی میمونم.»
چنان قدرتی در کلماتش، فرم بدن و دو دست مشتشدهاش که تا کمر بالا آمده بود، دیده میشد که دوباره مرا به یاد بچهای بدون عشق و بدون شادی در یتیمخانه انداخت که یاد گرفته بود هر چیزی را صاحب شود، بدون اینکه به دیگران مجال بدهد (ص: ۲۰۶)
آخرین کلکسیون داستان جذابی از دشمنی دو ستاره مد است. این دشمنی در واقع چیزی نیست جز تاریخ فشردهٔ مد. این تاریخ فقط بوی پارچه و لباس نمیدهد، همزمان بوی سیاست و جنگ و رقابت هم از آن به مشام میرسد. آخرین کلکسیون هم دقیقاً چنین چیزی است: یعنی ترکیبِ داستانوار مد و لباس و سیاست و جنگ.
نویسندهٔ آمریکایی این کتاب یعنی جین مکین به خوبی از پس ترسیم دنیای مد برآمده است. خواندن این کتاب برای هر آن کسی که دستی بر آتش مد دارد، خواندنی است. چه از طراحان باشید و چه از مصرفکنندگان با این کتاب وارد دنیایی میشوید که آدمها را بهسختی میپذیرد و راه میدهد.
رمان آخرین کلکسیون به تازگی از سوی نشر چترنگ منتشر شده است.
دربارهٔ زندگی شنل اینجا بیشتر بخوانید.
نوشته آخرین کلکسیون؛ رقابت طراحان مد اولین بار در مجلۀ 30بوک. پدیدار شد.