کتاب ترانه های خیام

ترانه‌های خیام کتابی تحقیقی-ادبی از صادق هدایت است. کتاب، مشتمل بر یک مقدمه، دو مقاله به انضمام ۱۴۳ رباعی است که از دیدگاه نویسنده در صحت انتساب آنها به خیام تردیدی نیست. هدایت نخستین کسی است که در ایران برای تشخیص رباعیات اصیل خیام دست به کاری پژوهشی زده است. او دو اثر درشرح جایگاه ادبی خیام نوشته است: مقاله‌ «مقدمه‌ای بر رباعیات خیام» که در سال ۱۳۰۳ منتشر شد و کتابِ «ترانه‌های خیام» که نخستین بار در سال ۱۳۱۳ به چاپ رسید. پژوهش‌های هدایت تاکنون عده‌ زیادی از بزرگان را به نوشتن شرح و نقد و تفسیر واداشته و آثار گوناگونی در این موضوع خلق شده است. فلسفه خیام که در رباعیاتش هویداست، برای افرادی پوچ گرا چون صادق هدایت، همچون کلیدی راه گشاست. هدایت: این ترانه های در ظاهر کوچک ولی پرمغز، تمام مسائل مهم و تاریکِ فلسفی که در ادوار مختلف، انسان را سرگردان کرده و افکاری که جبرا به او تحمیل شده و اسراری که برایش لاینحل مانده را مطرح میکند